2018 - 2020  Izba KosmetologĂłw

Co Kosmetolog może…, czyli rozmowy w oczekiwaniu na tajemnicze rozporządzenia o produktach medycznych

D.K

 

Będąc na targach LNE w listopadzie br, rozmawialiśmy z Hoa Dessoulavy-Śliwińska o obowiązującym prawie regulującym pracę Kosmetologów w Polsce, o wchodzącym rozporządzeniu UE 2017/745 którym lekarze medycyny estetycznej straszą w mediach kosmetologów, o nowych zakusach Naczelnej Izby Lekarskiej odnośnie wypełniaczy kwasem hialuronowym i o świetlanej przyszłości naszego zawodu. Zapraszamy do zapisu tej rozmowy.

 

 

Izba Kosmetologów: Hoa, jesteś kosmetologiem, radcą prawnym a także słyszymy że także przyszłym lekarzem. To zestawienie kompetencji powoduje że jak mało kto możesz zabierać głos w sprawach rynku usług medycyny estetycznej. Zanim zaczniemy rozmawiać o zawodzie kosmetologa, krótko zacznijmy od czegoś co wydarzyło się dwa tygodnie temu a mianowicie czy mogłabyś się odnieść do stanowiska Naczelnej Izby Lekarskiej w sprawie projektu ustawy o wyrobach medycznych z dnia 8 listopada 2019 r. m.in.: Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej zwraca uwagę, że w chwili obecnej powszechną praktyką stało się stosowanie wyrobów medycznych takich jak kwas hialuronowy lub nici liftingujące przez osoby nieposiadające odpowiednich uprawnień. Prowadzi to do bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia. Z efektami niewłaściwego stosowania niektórych wyrobów medycznych w ramach tzw. zabiegów kosmetycznych i estetycznych lekarze spotykają się często. Z tych względów przeciwdziałanie tym konsekwencjom wymaga podjęcia dodatkowych procedur.

 

Hoa DS: UwaĹĽam, ĹĽe dla wszystkich nas nie jest to zaskoczeniem, poniewaĹĽ od ponad 15 lat lekarze walczÄ… o to, ĹĽeby wyłączyć inne osoby wykonujÄ…ce zawĂłd, a zwĹ‚aszcza kosmetologĂłw od wykonywania zabiegĂłw z zakresu medycyny estetycznej, nie baczÄ…c na to, ĹĽe w Polsce kosmetologia jest dziedzinÄ… akademickÄ… juĹĽ od 1997 roku.  

 

Izba: Dobrze to zacznijmy od poczÄ…tku, na ile kosmetologia jest zwiÄ…zana z medycynÄ…?

 

Hoa DS: Kosmetologia jest interdyscyplinarną dziedziną naukową, ściśle związaną z medycyną tradycyjną i medycyną estetyczną, ponadto obejmuje inne ważne przedmioty z zakresu medycyny estetycznej ujęte w programie studiów kosmetologicznych, takie jak wiedza o kosmetykach, surowcach, czy historia sztuk pięknych. Obejmuje również wiedzę z kręgu zarówno podstawowych, jak i klinicznych nauk medycznych w tym anatomię, histologię, chemię, biochemię.

 

Izba: Czym więc zajmuje się kosmetolog w Polsce i dlaczego jest to tak istotny zawód na rynku estetycznym?

 

Hoa DS: Kosmetolog oprĂłcz zapewniania procedur bezpieczeĹ„stwa, czuwa nad estetykÄ… wykonywanych zabiegĂłw i komfortem psychicznym klienta. Ponadto kosmetolodzy wykonujÄ… zabiegi z zakresu medycyny estetycznej od ponad 25 lat, poczynajÄ…c od mezoterapii, laseroterapii koĹ„czÄ…c na  zabiegĂłw liftingujÄ…cych i modelujÄ…cych twarz z uĹĽyciem kwasu hialuronowego, nici PDO, koktajli witaminowych itp. A wiÄ™c ten zawĂłd „kosmetolog estetyczny” jest juĹĽ mocno zakorzeniony zarĂłwno w Ĺ›wiadomoĹ›ci spoĹ‚ecznej jak i w branĹĽy estetycznej.  Zamiar wyłączenia kosmetologĂłw od wykonywania tych zabiegĂłw jest nieadekwatna ze stanem faktycznym na rynku. Nie ma tu rĂłwnieĹĽ uzasadnienia, ktĂłre mogĹ‚oby przekonać spoĹ‚eczeĹ„stwo do zaprzestania korzystania z takich usĹ‚ug u kosmetologĂłw. W interesie PaĹ„stwa nie powinniĹ›my wprowadzać takich regulacji prawnych, poniewaĹĽ po 25 latach praktykowania w zawodzie, nie ma powodĂłw by wyłączać kosmetologĂłw z wykonywania wyĹĽej wymienionych zabiegĂłw. Zapewne, pierwszym skutkiem byĹ‚by wzrost powstania znaczÄ…cej szarej strefy i tym samym nastÄ…piĹ‚by problem w kontrolowaniu bezpieczeĹ„stwa i procedur. Kto za to weĹşmie odpowiedzialność.

 

Izba: Jak może zachować się rynek usług estetycznych po wyeliminowaniu kosmetologów?

 

Hoa DS: Rynek nie uznaje próżni. Zakładając hipotetycznie ten najgorszy wariant że kosmetolodzy znikają z rynku a tym samym usługi które do tej pory oferowali. Lekarze nie wypełnią tej luki, jest ich za mało, zresztą pierwsze co zrobią Ci którzy są, to podniesienie ceny swoich usług co jeszcze silniej odbije się negatywnie na rynku estetycznym. Tym ruchem automatycznie odetną dostępność tych usług dla klientów którzy już do nich zaczęli się przyzwyczajać. Sami mówią przecież w programach telewizyjnych że to nie są usługi dla każdego, sugerując że muszą być drogie, musza być dla bogatych klientów. Brak dotychczasowego wykonawcy usług na które rośnie popyt spowoduje lawinę samorodnych „speców od wypełnień” po jednodniowych kursach na YouTubie, którzy będą udawać że potrafią, będą trudni do wykrycia bo będą to robić w zatrważających warunkach. Wtedy dopiero zaczną się prawdziwe kłopoty bo w szpitalach zaczną się pojawiać ofiary tych „usług”.

 

Izba: Wracając do obecnych propozycji regulacji, jak powinien działać ustawodawca?

 

Hoa DS: WiÄ™ksze korzyĹ›ci bÄ™dÄ… pĹ‚ynąć, jeĹĽeli ustawodawca uchwali przepisy, ktĂłre okreĹ›lÄ… kompetencje kosmetologĂłw, pod warunkiem, ĹĽe kaĹĽda osoba wykonujÄ…ca zabiegi z zakresu medycyny estetycznej powinna odbyć odpowiedniÄ… ilość praktyki, zanim bÄ™dzie mĂłgĹ‚ wykonać zabiegi. ByĹ‚aby to specjalizacja medycyny i kosmetologii estetycznej, zarĂłwno dla kosmetologĂłw, lekarzy, pielÄ™gniarek, ratownikĂłw. Osoby wykonujÄ…ce zabiegi z zakresu medycyny estetycznej, powinny mieć obowiÄ…zek staĹ‚ego doszkalania siÄ™ oraz posiadania ubezpieczenia, tak jak w wielu innych zawodach (lekarze, adwokaci, radcowie prawni lub rzeczoznawcy majÄ…tkowi). KaĹĽdy po ukoĹ„czeniu wyĹĽszej uczelni, musi ksztaĹ‚tować siÄ™ przez praktykowanie, ja osobiĹ›cie mam juĹĽ ponad 15 lat doĹ›wiadczenia.  Na koniec pragnÄ™ jeszcze zauwaĹĽyć, ĹĽe na terenie Polski mamy okoĹ‚o 200 tysiÄ™cy kosmetologĂłw oraz osoby, ktĂłre sÄ… w trakcie ksztaĹ‚cenia, w zwiÄ…zku z czym proponowane powyĹĽej rozwiÄ…zania spowodujÄ… rĂłwnieĹĽ moĹĽliwość wiÄ™kszych wpĹ‚ywĂłw do paĹ„stwa z tytuĹ‚u odprowadzanych podatkĂłw

 

 

Izba: Czy Pani zdaniem, od maja 2020 roku kosmetolodzy nie będą mogli wykonywać zabiegów z zakresu medycyny estetycznej?

 

Hoa DS: Przepisy, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych, zmiany dyrektywy 2001/83/WE, rozporządzenia (WE) nr 178/2002 i rozporządzenia (WE) nr 1223/2009 oraz uchylenia dyrektyw Rady 90/385/EWG i 93/42/EWG (Dz. Urz. UE L 117 z 05.05.2017, str. 1)) zaczną obowiązywać wiosną 2020r. w związku z czym lekarze wieszczą, że spowoduje to koniec wykonywania zabiegów z zakresu medycyny estetycznej przez kosmetologów.

 

Należy zauważyć, że to rozporządzenie dotyczy wyrobów medycznych w zakresie wprowadzania do obrotu, handlu, dystrybucji i importu. Nie określa natomiast bezpośrednio kto jest uprawniony do aplikowania (wprowadzania do organizmu, iniekcji) wyrobów medycznych. Rozporządzenie to jest więc istotne dla podmiotów zajmujących się produkcją oraz obrotem wyrobami medycznymi. Lekarze zaś biorący udział w debatach publicznych starają się rozciągnąć zakres odpowiedzialności wynikający z rozporządzenia również na podmioty zajmujące się ich wykorzystywaniem (np. lekarzy, kosmetologów, pielęgniarki).

Rzecz jasna, natura człowieka jest podatna na manipulację, odnosi się to również do interpretacji rozporządzenia przez środowisko lekarzy, którzy chętnie w ten sposób chcą uniemożliwić kosmetologom (pielęgniarkom i ratownikom) prawo do wykonywania zabiegów z zakresu medycyny estetycznej. Otóż rozporządzenie Unii Europejskiej 2017/745 ustala definicję wyrobu medycznego, sposób jednolitego oznaczania, zasady certyfikowania, nie określa zaś bezpośrednio kto jest uprawniony do wykonywania zabiegów z zakresu medycyny estetycznej, adresatem rozporządzenia nie są kosmetolodzy, pielęgniarki, ratownicy medyczni.

 

W obecnym stanie prawnym, odnoszę się również do zakresu rozporządzenia 2017/745, które wejdzie 26 maja 2020, nie ma żadnego przepisu, który broni kosmetologom, pielęgniarkom, ratownikom medycznym wykonywania zabiegów z zakresu medycyny estetycznej.

 

Chciałabym zauważyć, że zgodnie z art. 113 Rozporządzenia ustawodawca Unii Europejskiej nie wprowadza wprost sankcji dotyczących naruszenia rozporządzenia, zobowiązuje jednak państwa członkowskie do wprowadzenia własnych sankcji.

 

Izba: My także jako Izba Kosmetologów zgłosiliśmy obszerne uwagi do ww ustawy. Podważaliśmy m.in. wysokość i zasadność wymierzania kar uznając zapis za zbyt restrykcyjne. Natomiast, Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej postuluje o wprowadzenie przepisów dotyczących kary pieniężnej w wysokości 1 000 000 zł dla podmiotów, które w ramach prowadzenia działalności gospodarczej używają lub zlecają do używania wyrób medycznych, czy to adekwatna kara?

 

Hoa DS: Mam zaufanie do zdrowego rozsądku ustawodawcy, zarówno jeżeli chodzi o kwestię wysokości kary, jak i kwestie ewentualnego zakazu lub pozwolenia na wykonywanie zabiegów z zakresu medycyny estetycznej przez grupy zawodów „nie-lekarskich”. Dlatego spokojnie czekamy J.

Izba: Jak Pani siÄ™ odnosi do argumentĂłw lekarzy tzw. medycyny estetycznej gdzie podkreĹ›lajÄ… swojÄ… głównÄ… przewagÄ™ nad innymi grupami zawodowymi, jak choćby umiejÄ™tność leczenia powikĹ‚aĹ„ i  moĹĽliwość wypisywania recept?

Hoa DS: OdnoĹ›nie argumentĂłw przedstawianych przez lekarzy, ktĂłre zostajÄ… nakierowane na dobro pacjenta, w przypadku wykonywania zabiegĂłw estetycznych przez osoby niebÄ™dÄ…ce lekarzami, naleĹĽy zauwaĹĽyć, ĹĽe nawet zabieg kosmetyczny, wykonany przez osobÄ™ niekompetentnÄ… moĹĽe rĂłwnieĹĽ spowodować powaĹĽne powikĹ‚ania, ktĂłre moĹĽe zagraĹĽać ĹĽyciu i zdrowiu czĹ‚owieka. Nie jest tajemnicÄ… rĂłwnieĹĽ, ĹĽe sÄ… powikĹ‚ania po zabiegach wykonanych przez lekarzy i kosmetologĂłw.  Ale w wiÄ™kszoĹ›ci powaĹĽne powikĹ‚ania powstajÄ… w przypadku, gdy osoby wykonujÄ…ce nie dochowujÄ… naleĹĽytej starannoĹ›ci i nie sprawujÄ… wystarczajÄ…cej opieki nad pacjentem, klientem po zabiegu. ChciaĹ‚abym rĂłwnieĹĽ podnieść kwestie, ĹĽe sam fakt, ĹĽe lekarz moĹĽe wypisać recepty w przypadku wystÄ…pienia powikĹ‚ania to zdecydowanie za maĹ‚o w przypadku zagroĹĽenia ĹĽycia. W różnych przypadkach wymagana jest interwencja specjalisty, takiego jak neurologa, chirurga, okulisty, czy nawet chirurga plastycznego. Ostatnio znajomy lekarz musiaĹ‚ zadzwonić po pogotowie w trakcie wykonywania zabiegu wypeĹ‚niania kwasem hialuronowym, z uwagi na fakt, ĹĽe reakcja pacjenta w trakcie zabiegu byĹ‚a bardzo niepokojÄ…ca i musiaĹ‚ skorzystać z pomocy szpitala, gdzie naleĹĽaĹ‚o wykonać specjalistyczne badania. UwaĹĽam, ĹĽe jest to sĹ‚uszne postÄ™powanie, poniewaĹĽ ten uczciwy i sumienny lekarz dba bardziej o ĹĽycie pacjenta niĹĽ swoje samopoczucie, ĹĽe nie mĂłgĹ‚ poradzić sobie sam, chociaĹĽ mĂłgĹ‚ wypisać recepty.

Izba: Jakie procedury może wykonywać kosmetolog zgodnie z prawem?

 

Hoa DS: W oparciu jednak o obowiÄ…zujÄ…ce przepisy, ktĂłre nie regulujÄ… powyĹĽszej sprawy w sposĂłb kompleksowy, moĹĽna powyĹĽsze argumenty odeprzeć oraz przedstawić odmienne stanowisko, zgodnie z ktĂłrym kosmetolodzy posiadajÄ… wystarczajÄ…ce uprawnienia do wykonywania zabiegĂłw estetycznych. Otóż, medycyna estetyczna nie jest specjalizacjÄ… lekarskÄ… i raczej nie bÄ™dzie. Zgodnie z rozporzÄ…dzeniem Ministra Zdrowia w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystĂłw nie znajduje siÄ™ na spisie specjalizacji. ZarĂłwno w Polsce, jak i na Ĺ›wiecie nie istnieje specjalizacja lekarska o nazwie „medycyna estetyczna”. MedycynÄ… estetycznÄ… interesujÄ… siÄ™ lekarze różnych specjalnoĹ›ci. SÄ… wĹ›rĂłd nich chirurdzy plastyczni, dermatolodzy, endokrynolodzy, ale teĹĽ interniĹ›ci i lekarze rodzinni. Lekarzem zajmujÄ…cym siÄ™ medycynÄ… estetycznÄ… moĹĽe zostać kaĹĽdy kto posiada wyksztaĹ‚cenie medyczne, rĂłwnieĹĽ urolog, weterynarz, stomatolog.

Powikłania związane z zabiegami z zakresu medycyny estetycznej były i są konsekwencją nienależytej staranności osoby wykonującej. Nie ma znaczenia czy zabieg wykonywał kosmetolog czy lekarz. A więc podważanie kompetencji kosmetologów lub lekarzy poprzez ich „tytuł” jest niecelowe. Nie należy automatycznie twierdzić, że lekarz zawsze dobrze panuje nad anatomią twarzy i szyi, lub (na pewno) umie udzielić właściwej pomocy klientom. Nie należy też twierdzić, że kosmetolog, zawsze wie na czym polega działanie pewnych substancji lub ich mieszanin, chociaż tych zajęć jest bardzo dużo w programach uczelni na wydziałach kosmetologicznych.

 

Nie ma przy tym wątpliwości, że istnieje wiele znacznie bardziej ryzykownych zabiegów, innych niż zabiegi medycyny estetycznej. Niezwykle niebezpieczne mogą być zabiegi wykonywane przez kręgarza czy masażystę „po kursie”, gdzie istnieje ryzyko uszkodzenia kręgosłupa. Innym przykładem może być nieodpowiednie i nadmierne podawanie dożylne soli fizjologicznej przez pielęgniarki i ratowników medycznych. Pochylić się należy więc nad problemem i nie zapominać o pacjencie, bo teoretycznie powinno chodzić o to, żeby każdy wykonywał zabiegi bezpiecznie.

 

Izba: dziękujemy za rozmowę.

 

23 listopada 2019

Przyłącz sie do Izby Kosmetologów!

JeĹ›li zaleĹĽy Ci aby zawĂłd kosmetologa staĹ‚ siÄ™ usankcjonowanym zawodem w Polsce. JeĹ›li chcesz aby przeciwstawiać siÄ™ pomĂłwieniom ktĂłre sÄ… obecne w mediach o kosmetologach.

Przyłącz się do Izby Kosmetologów albo wesprzyj jej działania.

 

Walczymy o usankcjonowanie zawodu kosmetologa oraz o prawdziwy wizerunek kosmetologa w debacie publicznej